Wie bezit een kolencentrale en wie mag er een sluiten?

De kolencentrales zijn in bezit van de elektriciteitsbedrijven.

De eigenaar mag en kan deze sluiten, de overheid kan bij wetgeving dwingen tot sluiting.

In Nederland staan tien (eigenlijk elf) kolencentrales waarvan er vier gesloten zijn en twee op 1 juli 2017 moeten sluiten, op grond van het Energieakkoord van 2013, gesloten tussen kabinet, vakbonden, werkgevers en milieubeweging.
Drie zijn er op 1 januari 2016 gesloten, twee zullen er op 1 juli 2017 sluiten. De overige blijven volgens dit akkoord open en moete vergroenen via het bijstoken van biomassa.
De kolencentrales zijn (waren):
1. Rotterdam Maasvlakte 3, eigenaar Eon
2. Rotterdam Maasvlakte, eigenaar GDF Suez/Electrabel
3. Amsterdam, Hemweg Centrale 8, eigenaar Nuon (sluiting wordt door het Kabinet in overweging genomen)
4. Geertruidenberg, Amercentrale 9, eigenaar RWE/Essent (sluiting wordt door het Kabinet in overweging genomen)
5. Rotterdam, Maasvlakte 1, eigenaar Eon, gaat sluiten per 1 juli 2017
6. Rotterdam, Maasvlakte 2, eigenaar Eon, gaat sluiten per 1 juli 2017
7. Borssele, eigenaar RWE/Essent/EPZ, zou gesloten worden gesloten per 1 januari 2016, maar is door eigenaar ruim een maand vervroegd n.a.v. ongeval(len).
8. Geertruidenberg Amercentrale 8, eigenaar RWE/Essent, gesloten 1 januari 2016
9. Nijmegen, Gelderland 1, eigenaar GDF Suez/Electrabel, gesloten 1 januari 2016
10. (Twee nieuwe Poedercentrales, de grootste van Nederland en liggen naast de
11. (Waddenzee aan de Eemshaven, eigenaar RWE/Essent

Het sluiten van de kolencentrales vindt plaats na gedegen onderzoek en hoofdzakelijk op verzoek van milieuorganisaties. Het is niet zo dat een Kabinet of eigenaar van een kolencentrale alléén en zelfstandig kan verordonneren dat een kolencentrale sluit. Als het Kabinet de kolencentrale(s) wil sluiten zullen daar dwingende redenen voor moeten zijn en de gevolgen zullen eerst onderzocht moeten worden. Bijvoorbeeld of er genoeg energie geleverd kan worden aan huishoudens, ook moet de juridische problematiek worden onderzocht en de maatschappelijke kosten en baten. Hoe worden eigenaren van de centrales gecompenseerd voor hun investeringen.
Eigenaren kunnen ook niet zomaar een kolencentrale sluiten, zij hebben te maken met aandeelhouders en vakbonden en moeten met voorstellen komen voor ontmanteling.

Een overheid kan niet “ bij wetgeving” eigenaren van kolencentrales dwingen deze te sluiten. Hooguit via een omweg door het opkrikken van de milieueisen, waardoor een kolencentrale niet meer aan de milieueisen binnen een vastgestelde termijn kan voldoen. Maar dat kan alleen in Europees verband.