Wat is het verschil in leer tussen het gnosticisme/gnostiek en neoplatonisme?

Neoplatonisme kent verschillende nivo's van " zijn"
- In dit hiërarchische systeem zijn de lagere zijnsniveaus steeds afgeleid van, en ondergeschikt aan, de niveaus die daar direct boven komen. Aan de top van de hiërarchie staat de bron en oorzaak van alle zijn, ook wel met een term van Plotinus ‘het Ene’ genoemd. De mens kan niet zomaar met dit hoogste beginsel in contact komen, het is immers van een andere zijns-orde. Door een mystieke beleving kan de mens boven het aardse zijn uitstijgen en deelhebben aan het hoogste beginsel of de oerbron.---

Gnostiek gaat er juist van uit dat ieder de wijsheid al in zich heeft, maar daar moeilijk bij kan zolang hij nog lichamelijke behoeften heeft.
--- (v. Gr. goosis = inzicht, kennis), verzamelnaam voor een pluriforme godsdienstig-wijsgerige stroming.
Deze kennis heeft betrekking op het goddelijke en bovenaardse machten, maar is ook inzicht in het wezen van de mens. Het ontvangen van de gnosis is iemands geestelijke opstanding uit de doden. De geest moet zich van de gebondenheid aan het lichaam bevrijden.

Moeilijk precies aan te geven, aangezien er erg veel overeenkomsten zijn.
Desalniettemin zijn er zeker verschillen.

Het grootste verschil is wel dat gnostici de demiurg als niet inherent 'goed' beschouwen en de materiële wereld min of meer verwerpen. Tevens verwerpen gnostici de ontologie van het universum zoals in Plato's Timaeus staat beschreven.

Gnostici leggen daarnaast meer nadruk op magie en rituelen, al vertoonde Iamblichus eenzelfde affiniteit als de gnostici. Vroege neoplatonisten als Porphyrius en Plotinus waren een stuk sceptischer.

Plotinus ging zelfs zover suïcide te suggereren aan gnostici, vanwege het afwijzen van de materiële wereld.