Heeft iemand die geen VMBO diploma heeft behaald zelf de keuze of hij/zij een MBO niveau 1 of 2 studie wil volgen?

Die keuze is er feitelijk niet.

Leerplicht geldt tot het einde van het schooljaar waarin de leerling 16 jaar is geworden.

Als je op dat moment een diploma op minimaal mbo2-niveau hebt behaald, een havo-of vwo-diploma mag je wettelijk mogen stoppen met leren. (Niet verstandig maar het mag.)

Heb je op dat moment niet een van die diploma's behaald, dan MOET je verder leren, dit is de zogeheten kwalificatieplicht. Met de kwalificatieplicht wordt de leerplicht verlengd tot de dag dat de jongere een startkwalificatie heeft gehaald, of tot de dag dat de jongere 18 jaar wordt. Die startkwalificatie is dus het havo-, vwo- of mbo- diploma (op minimaal niveau 2)

Om toegang te krijgen tot een opleiding op mbo1-niveau ('assistentopleiding') is geen diploma nodig. Om toegang te krijgen tot een opleiding op mbo2-niveau wel, behalve wanneer er geen opleiding op mbo1-niveau is die opleidt voor hetzelfde beroep.

Met een niet-behaald VMBO-T diploma kun je uitsluitend instromen in een opleiding op mbo1-niveau. Behalve wanneer er geen opleiding op mbo1-niveau is die opleidt voor het gewenste beroep, dan wordt het een mbo2-niveau opleiding.

En tot slot geldt:
"In de Wet educatie en beroepsonderwijs staat dat mbo-instellingen zelf verantwoordelijk zijn voor hun toelatingsbeleid. Een mbo-instelling mag u in bijzondere gevallen toelaten tot een beroepsopleiding, ook als u niet voldoet aan de voorwaarden. Dit kan alleen als de mbo-instelling verwacht dat u de opleiding met goed resultaat zal kunnen doorlopen. Het is ook mogelijk dat de instelling u weigert voor een bepaalde beroepsopleiding. De instelling moet dit schriftelijk motiveren. Als er geen mogelijkheid is om de opleiding aan een andere instelling te volgen, kan de mbo-instelling u niet weigeren. Ook kan de mbo-instelling uw inschrijving dan niet intrekken."

Dat zou je kunnen beschouwen als de uitzondering op de toelatingsregels.

Toegevoegd na 9 minuten:
Kortom:
- Je moet voldoen aan de kwalificatieplicht. Wil je dat doen via het mbo, dan moet er minimaal een diploma worden behaald op mbo2-niveau (of je moet 18 worden op een eerder moment)
- Zonder VMBO- diploma kun je uitsluitend instromen via mbo1-niveau behalve:
* als er geen mbo1-niveau opleiding is voor dat beroep -> dan mag je ook zonder VMBO-diploma beginnen met een mbo2-niveau opleiding
* als de school in een bijzonder geval van de regels afwijkt

Het niet-behalen van een VMBO-diploma levert wat dit betreft dus niets op...