Waarom heten er in Nederland zoveel cafés, restaurants, herbergen en andere 'uitspanningen' "De Zwaan"?

Het zou kunnen dat ze de papieren zwaan bedoelen en zich hierbij een ietwat chique uitstraling te krijgen.

Bij de geschiedenis van Herberg De Swaen, het oudste café van Monnickendam (sinds 1768), staat dit oude volksrijm als verklaring:

Swaen voert ieder kroeg
So wel in dorp als stad
Omdat hij altijd graag
Is met den bek in`t nat!

Er bestaat zelfs een uitdrukking "in het zwaantje wonen". Dat betekent: vaak in de kroeg zitten.

De zwaan is o.a. het symbool van de eenzaamheid maar ook van trouw. Een rode vlag met een witte zwaan werd in de tijd van Jeroen Bosch gebruikt om een bordeel aan te duiden. In vroeger tijden was de herberg het enige horeca-etablissement in de verre omtrek. Goede zeden waren er vaak ver te zoeken en gezelligheid een ruim begrip. Men maakte er toen ook niet zo’n probleem van. Ik kan me voorstellen dat in de loop van de tijd de prostitutie verdween maar de zwaan bleef als aanduiding van het etablissement.