Waarom verschilt de kleur van het zand in verschillende landen?

StrandZand is meestal een samenstelling van steen- en mineraaldeeltjes.
Uit stenen en rotsen kunnen mineralen vrijkomen. Als deze tussen het zand komen, ontstaan er minerale zanden. Hoe meer de mineralen dezelfde kleur hebben, hoe meer het zand die kleur krijgt. Organische zanden ontstaan door de oceaan: koraal en schelpen worden vermalen tot enorm kleine stukjes en gaan een (groot) deel uitmaken van het zand. Veel stranden danken hun lichte kleur aan de schelpen, het koraal en de mineralen in de nabije omgeving. Deze zijn vaker lichtgekleurd, dan donkergekleurd.

Als alle stranden wit waren, zou dat ook maar saai zijn. Daarom hebben we een prachtig exemplaar van een donker strand: Punalu’u Beach op Hawaii. Dit zand is zo zwart en daardoor zeldzaam, dat het illegaal is om mee te nemen! De pikzwarte kleur ontstaat doordat afgekoelde lava in de zee komt en wordt verspreid over de stranden. Overigens rust er geen vloek op, zoals sommigen denken. Dat heeft een parkwachter verzonnen. Dit is niet het enige prachtstrand op Hawaii. Papakolea Beach heeft een prachtige olijfgroene kleur, wat veroorzaakt werd door een slakkenkegel (vulkaan) die lava de zee in bracht. Deze lava bevatte nogal wat olivijn, wat hedendaags de groene kleur veroorzaakt.

Zand bestaat uit kleine stukjes steen met een diameter tussen de 0,06 en 2 millimeter. Ooit is iedere zandkorrel begonnen als deel van vast gesteente. Gesteenten die aan het oppervlak liggen staan constant bloot aan verwering en erosie door water en wind. Verwering en erosie worden geholpen door het inkrimpen en uitzetten van het gesteente onder invloed van temperatuurverschillen en door planten, die met hun wortels de brokken uit elkaar kunnen wrikken. Komen de losgekomen stenen in rivieren of in zee terecht, dan worden ze door de slijpende werking van het water en het daarin aanwezige grind en zand verder afgebroken. Rotsblokken worden zo keien, keien worden grind en grind wordt zand.

De verscheidenheid aan zandsoorten is groot. Als je zeezand onder een vergrootglas bekijkt, dan zie je dat de korrels veel ronder en gladder zijn dan rivierzand. Eolisch zand (door de wind afgezet) is herkenbaar aan de fijne, goed gesorteerde korrels. Daarbinnen bestaan diverse vormen. En dan heb je nog duinzand, dekzand en stuifzand.

De samenstelling van zand wordt als eerste bepaald door het gesteente waaruit het zand is gevormd. Er kunnen mineralen bij komen of af geslepen worden. Bijvoorbeeld kwarts, glauconiet, of granaat. En het grondwater kan stoffen achterlaten of oplossen. Al deze processen zijn verantwoordelijk voor de grote verscheidenheid aan zandsoorten.

Zand is uiteindelijk gemalen, verpulverd en vergruist steen. Steen is niet overal hetzelfde, dus zal de kleur van zand per continent ook verschillen. Je hebt wit zand, zwart, rood en grauw zand, allemaal van oorsprong andere steensoorten.